Umut Balkis
Okumadan gitme derim...
İran güzel memleket. Irak'tan geçtiğim için midir bilmem, ilk girdiğim andan itibaren büyülendim fakat...
Bazı konular var ki alışık olduğumuz standartların dışında ve bilmeden gittiğim için bi hayli zorlandım diyebilirim. Gel kısaca bakalım..
İran'da ambargo ve teknik kısıtlamalar çok fazla hissediliyor. Visa, Mastercard gibi kart kullanıyor, İran'da olmayan bi banka hesabı kullanıyorsan dikkat etmen gerekenlerin başında para transferi geliyor. Azıcık para ile girdiğim İran'ın Piranşehr şehrinde beş parasız 1 gün geçirmek zorunda kaldım. Neredeyse ilk gün şehirde sokakta kaldım sayılır. Daha önce tanıştığım biri sayesinde 'sarraf' lardan birine ulaştım. Onun Türk bankası hesabına TL transferi yaptım o da yakınlarımda birinin hesabına aktardı ve yakınımdaki kişi de parayı nakit olarak bankadan çekti. Hayli zor bi süreçti, özet geçtiğime bakma... Tavsiyem kısa süreli seyahat için yeterli TL veya Dolar nakit olarak taşıman. Uzun süreli seyahat için 'sarraf' bulman olabilir. Legal olup olmadığı konusunda herhangi bi bilgim yok...
Tarih 24.01.2024 ve şu an 1 Dolar yaklaşık 55.000 Tümen. İnternette hala 5.000 Tümen çünkü veri paylaşımı o günden bu yana dondurulmuş :) Piyasalar 55.000 Tümen üzerinden bozuyor. Bu arada rakamlar yazılırken bir adet sıfır fazladan yazılıp Riyal cinsinden yazılıyor. Okunurken ve halk arasında bir sıfır atılıp Tümen olarak konuşuluyor. 1 Litre benzin ortalama 3.000 Tümen (18 cent) civarında. Ortalama restoran yemek fiyatları 100.000 ila 300.000 Tümen arasında. Ton konserve fiyatı 70.000 Tümen. 0,5 Litre su 3.000 Tümen, 800 Km yol otobüs bileti 170.000 Tümen, ortalama otel gecelikleri 500.000 Tümen ve üzeri şeklinde her kategoriden bilgi vermiş olayım...
Eğer internetle haşır neşirsen İrancell hattı en iyisi. Alabiliyorsan İrancell hattı al. Turistler için başka hat veriyor olabilirler. Her halükarda telefonuna 'VPN' uygulaması yüklemen gerek. Google hazretleri, İnstagram efendi gibi uygulamalar kısıtlamaya dahil olduğundan biraz mecbursun VPN uygulaması kullanmaya. İster hat aldığın yerde yüklet ister kendin yükle kur fark etmez para ödemeden iyi bi VPN hizmetine ulaşmak neredeyse mümkün değil. Hangi VPN olursa olsun gün içerisinde sık sık kısıtlamalar, kesilmelere de maruz kaldım.
Ülkede silah yasak. Güvenlik güçleri haricinde yok iş adamıymış, muhtarmış kimse silah alamıyor, kullanamıyor. O konuda çok sıkı. Güvenlik konusunda hiç endişe edilecek bi ülke değil. Her köşesi tamamen güvenli diyebilirim.
Ülkede şeriat var ama turistler için sıkı bi yönetim yok. Büyük şehir ve merkezlerde sıradan giyimli, başı açık çok büyük popülasyon var. Gençler aktif ve kültürlüler...
31 Eyalet ve sayısız büyük şehiri var. Başkenti Tehran (Tahran) ortalama 8-9 Milyon nüfusu var. Uzun gökdelen ve büyük bina sayısı çok az. Genelde az katlı binalar. Yine de trafiği beter...
Trafik demişken... Eğer İstanbul şoförlerine çılgın diyorsan, İran şoförlerini ve trafiğini gördükten sonra kendini film ya da öyle bi şeyin içinde bulabilirsin. Aman diyim harbi sıkıntı...
Abguşt, Gurme Sebzi, Tah dik, Falafel her yerde bulabileceğiniz güzel yiyecekler. Fastfood konusunda başarısızlar... Her yer sosis karışımı bazen bulamaça dönen ya da tavuk sandviçler. Çok az başarılı fastfood dükkanı var. Kahveyi her yerde uygun fiyata içebilirsin. 20.000 - 30.000 Tümen'e güzel bi kahvecide çoğunlukla Espresso bazen de Americano ve çeşitlerini bulabileceğin kahveciler var.
Türkiye ile vize anlaşması yok. Pasaportunla kapıya gittiğinde rahatça geçebiliyorsun. 3 ay ülkede kalma izni veriyorlar. Eğer süreyi aşarsan ciddi bi yaptırımı yok fakat gün başına belli miktarda para alıyorlar bi de uğraştırıyorlar. Ortalama 5 Dolar/gün civarında cezası var.
Kamp serbest. Çok kamp yapan insan var.
Son Yazılar
Hepsini Görİran'ın yüz ölçümü 1.648,000 KM. Türkiye'nin ise 783,562 Km. Rakamlara bakınca bile İran'ın yüz ölçümü, Türkiye'nin yüz ölçümünün iki katından bile fazla. Dolayısıyla öyle girerim, çıkarım, kolayca ge